Παράδοση και Αγία Γραφή

Αντίθετα, οι Καθολικοί και οι Ορθόδοξοι βάζουν την Ιερά Παράδοση στο ίδιο επίπεδό (ή και παραπάνω;) από την Αγία Γραφή. Έγραψε για παράδειγμα ο Α. Αλεβιζόπουλος:  «Όταν κάνουμε λόγο για την Αγία Γραφή και την ιερή παράδοση δεν εννοούμε δύο ξεχωριστά ή αντίθετα πράγματα, αλλά ένα αρμονικό όλο· την όλη αποκάλυψη του Θεού για χάρη της σωτηρίας του ανθρώπου.»
Ωραίο ακούγεται. Ισχύει όμως; Προτού απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, ας κάνουμε κάποιες προκαταρκτικές σκέψεις.

Τι είναι η Παράδοση;

Διαβάζουμε στη Βικιπαίδεια: «Αποστολική Παράδοση ή και απλώς Παράδοση, στην Ορθόδοξη θεολογία αποκαλείται το σύνολο των αληθειών της πίστης που αρχικά παραδόθηκαν με τον ενιαίο τύπο της προφορικής διδαχής του Χριστού και των Αποστόλων και κατόπιν διδάχθηκαν αυθεντικά και ανελλιπώς από την Εκκλησία στους μετέπειτα αιώνες.»

Παράδοση λοιπόν υποτίθεται ότι είναι, μεταξύ άλλων, και λόγια του Χριστού και των αποστόλων που μεταδόθηκαν προφορικά.

Τα περί προφορικής μετάδοσης δεν είναι καινούρια θεωρία. Τον καιρό του Χριστού οι Φαρισαίοι είχαν και αυτή Ιερά Παράδοση. Την ονόμαζαν, «Προφορική Παράδοση,» δηλαδή τα λόγια υποτίθεται του Μωυσή και των πατριαρχών που δεν είχαν γραφτεί αλλά δήθεν είχαν διατηρηθεί ανά τους αιώνες προφορικά.

Δεν είναι παράξενο; Ό,τι έλεγαν οι Φαρισαίοι τότε για τις δικές τους παραδόσεις, λένε κάποιοι δικοί μας σήμερα για τις σημερινές παραδόσεις!

Τι είπε ο Χριστός για τις Παραδόσεις των Φαρισαίων;

Οι Φαρισαίοι νόμιζαν ότι οι παραδόσεις τους ήταν σε αρμονία με τη Γραφή και τις ακολουθούσαν φανατικά.

Ο Χριστός όμως τους προσγείωσε στην πραγματικότητα: «Καλά προφήτευσε ο Ησαΐας για σας τους υποκριτές, όπως είναι γραμμένο: ‘O λαός αυτός με τιμάει με τα χείλη, η καρδιά τους όμως απέχει μακριά από μένα· με σέβονται δε μάταια, διδάσκοντας διδασκαλίες, εντολές ανθρώπων.’ Eπειδή, ενώ αφήσατε την εντολή τού Θεού, κρατάτε την παράδοση των ανθρώπων» (Μάρκο 7:5-8).

Εδώ βλέπουμε δύο πράγματα. Πρώτον, οι Φαρισαίοι κρατούσαν τις παραδόσεις αλλά στη διαδικασία καταπατούσαν τις εντολές του Θεού. Για αυτό το λόγο ο Χριστός τους αποκάλεσε υποκριτές.

Δεύτερο, ο Χριστός ονομάζει τις παραδόσεις διδασκαλίες και εντολές ανθρώπων. Δηλαδή δεν έχουν προέλευση από τον Θεό, αλλά από τον άνθρωπο.

Ο απόστολος Παύλος προσθέτει:  «Προσέχετε να μη σας εξαπατήσει κάποιος διαμέσου τής φιλοσοφίας και της μάταιης απάτης, σύμφωνα με την παράδοση των ανθρώπων, σύμφωνα με τα στοιχεία τού κόσμου, και όχι σύμφωνα με τον Xριστό» (Κολοσσαείς 2:8).

Οι παραδόσεις λοιπόν, όχι μόνο ήταν ανθρώπινες, αλλά ήταν σε δυσαρμονία με το ευαγγέλιο του Χριστού και μάλιστα ήταν μέσο εξαπάτησης των πιστών! Αιχμηρά λόγια!

Αυτά για τις παραδόσεις των Φαρισαίων. Τι γίνεται με τις παραδόσεις της εκκλησίας; Συμφωνούν με την Αγία Γραφή; Προέρχονται όντως από τον Χριστό και τους αποστόλους; Παρακάτω παραθέτουμε μερικές από τις πιο γνωστές παραδόσεις, και την σχέση τους με την Αγία Γραφή. Ο καθένας ας κρίνει μόνος του.

1. Νηπιοβάπτισμα

Δεν αναφέρεται πουθενά στη Γραφή. Πρώτες ιστορικές αναφορές γύρω στο 200 μ.Χ.
Είναι σε αρμονία με τη Γραφή; Όχι! Ο Χριστός είπε: «Όποιος πιστέψει και βαπτιστεί, θα σωθεί» (Μάρκο 16:16). Πρώτα έρχεται η πίστη, μετά η βάπτιση.

Ο Απόστολος Πέτρος επίσης: «Mετανοήστε, και κάθε ένας από σας ας βαπτιστεί στο όνομα του Iησού Xριστού, σε άφεση αμαρτιών» (Πράξεις 2:38). Πρώτα η μετάνοια, μετά η βάπτιση.

Ένα νήπιο δεν μπορεί ούτε να πιστέψει ούτε να μετανοήσει, οπότε πως μπορεί να βαπτιστεί; Γι’ αυτό στη Γραφή βλέπουμε βάπτιση ενηλίκων. Η παράδοση του νηπιοβαπτίσματος λοιπόν δεν συμφωνεί με την Αγία Γραφή. “Μα η βάπτιση είναι αναγκαία για να σβηστεί το προπατορικό αμάρτημα,” μπορεί να απαντήσει κάποιος. Το προπατορικό αμάρτημα βαραίνει τους προπάτορες, τον Αδάμ και την Εύα που το διέπραξαν, όχι ένα βρέθος που γεννιέται 6.000 χρόνια αργότερα.

2. Κυριακή αργία αντί Σαββάτου

Επίσημα το 321 μ.Χ..
Στην Αγία Γραφή η ημέρα του Θεού είναι το Σάββατο. Δόθηκε στον Αδάμ και την Εύα, τους προγόνους όλων των ανθρώπων. Το Σάββατο το τηρούσε ο Χριστός, οι απόστολοι, και οι πρώτοι Χριστιανοί. Η τήρηση της Κυριακής (η οποία στη Γραφή ονομάζεται απλά πρώτη ημέρα της εβδομάδας), ξεκίνησε να τηρείται στη Ρώμη τον 2ο αιώνα μ.Χ., και εδραιώθηκε με νόμο του αυτοκράτορα Κωνσταντίου το 321 μ.Χ.

3. Προσευχές υπέρ των νεκρών και κεριά

Πρώτη αναφορά – γύρω στο 300 μ.Χ.
Γνωρίζουμε καλά τα μνημόσυνα, τις προσευχές και δεήσεις υπέρ των νεκρών, τα κεριά. Είναι σε αρμονία με την Αγία Γραφή; Όχι. Στη Γραφή διαβάζουμε: «Όλα όσα βρει τo χέρι σoυ να κάνει, κάνε σύμφωνα με τη δύναμή σoυ· επειδή, δεν υπάρχει πράξη ούτε λoγισμός ούτε γνώση ούτε σοφία, στον άδη όπου πηγαίνεις» (Εκκλησιαστής 9:10).

«Είναι αποφασισμένο στους ανθρώπους μία φορά να πεθάνουν, ύστερα δε από τούτο είναι κρίση» (Εβραίους 9:27).

Σε αυτά τα δύο εδάφια (και υπάρχουν και πολλά αλλά), βλέπουμε ότι η μετάνοια πρέπει να γίνει πριν κάποιος πεθάνει. Μετά το θάνατο δεν υπάρχει μετάνοια. Μάλιστα ο παπάς στην κηδεία διαβάζει, «εν τω άδη ουκ εστί μετάνοια»! Πως λοιπόν γίνονται προσευχές υπέρ της σωτηρίας των νεκρών; Η παράδοση εμφανώς είναι σε αντίθεση με την Αγία Γραφή.

4. Μνημόσυνα

3ος αιώνας.

Στην Αγία Γραφή δεν αναφέρονται πουθενά. Η βικιπαίδεια εξηγεί την προέλευσή τους: «Τα μνημόσυνα είναι πανάρχαιο έθιμο. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως με δεήσεις, θυσίες και προσφορές ήταν δυνατόν να πετύχουν τη συγγνώμη των θεών για τα αμαρτήματα των νεκρών (Ιλιάδα Ι 497). Υπήρχαν μάλιστα και ιερείς αγύρτες που επισκέπτονταν τις οικίες των πλουσίων, ισχυριζόμενοι πως είχαν από τους θεούς την εξουσία να συγχωρούν τις αμαρτίες ‘ζώντων και νεκρών’ με κατάλληλες γι΄ αυτές ιεροτελεστίες και θυσίες (Πλάτων Πολιτείαι Β’ 364).»

Οπότε τα μνημόσυμα δεν είναι προφορική παράδοση του Χριστού και των αποστόλων, αλλά αρχαίο ελληνικό έθιμο! Βέβαια, να θυμάται κάποιος ένα αγαπητό πρόσωπο που πέθανε δεν είναι αμαρτία. Η σκέψη όμως ότι οι δικές μας πράξεις και μεσιτείες μπορούν να συγχωρήσουν τις αμαρτίες των νεκρών είναι πέρα για πέρα ενάντια στην Αγία Γραφή.

5. Λατρεία και προσκύνηση αγίων

Πρώτη αναφορά, – γύρω στο 375 μ.Χ.
Ο Χριστός είπε στον διάβολο: «Πήγαινε, σατανά· επειδή είναι γραμμένο: Tον Kύριο τον Θεό σου θα προσκυνήσεις και μονάχα αυτόν θα λατρεύσεις» (Ματθαίο 4:10). Η λατρεία και η προσκύνηση λοιπόν δεν ανήκει στους αγίους, αλλά μόνο στον Θεό.

6. Ο τίτλος «Μήτηρ Θεού»

Πρώτη επίσημη αναφορά, 431 μ.Χ. στη Σύνοδο της Εφέσου
Έχει ο Θεός μητέρα; Η Μαρία ήταν μητέρα της ανθρώπινης φύσης του Χριστού, όχι της Θεότητάς Του! Πουθενά δεν ονομάζεται “μήτηρ Θεού” στη Γραφή ή κάτι παραπλήσιο.

7. Ιερατικά Άμφια

Πρώτη αναφορά περίπου το 500 μ.Χ.
Στην Παλαιά Διαθήκη οι ιερείς φορούσαν ένα απλό, λινό, λευκό, ένδυμα. Στην Καινή Διαθήκη δεν υπάρχει πλέον εξειδικευμένη ιεροσύνη. Ο Χριστός και οι απόστολοι φορούσαν απλά ενδύματα.

Σήμερα, τα άμφια που φορούν οι ιερείς δεν έχουν καμία σχέση με τα άμφια των ιερέων της Παλαιάς Διαθήκης. Η πλήρης αμφίεση μπορεί να κοστίζει και πάνω από 10.000 ευρώ, και ο ιερέας έχει διαφορετικές αμφιέσεις ανάλογα με την περίπτωση. Μιλάμε δηλαδή για πολλές χιλιάδες ευρώ.

Μήπως αυτή η παράδοση προήρθε από το Χριστό και τους αποστόλους προφορικά; Αν ναι, γιατί δεν την εφάρμοσαν οι ίδιοι;

8. Προσευχές στους Αγίους

Γύρω στο 600 μ.Χ.
Η Γραφή μας διδάσκει να προσευχόμαστε κατευθείαν στον Θεό που είναι Πατέρας μας: «Πάτερ ημών, ο εν τοις ουρανοίς…» (Ματθαίο 6:9). Και η προσευχή πρέπει να γίνεται στο όνομα του Χριστού: «Αν ζητήσετε κάτι στο όνομά μου, εγώ θα το κάνω» (Ιωάννης 14:14).
Γιατί στο όνομα του Χριστού; Επειδή «δεν υπάρχει διαμέσου κανενός άλλου η σωτηρία· επειδή, ούτε άλλο όνομα είναι δοσμένο κάτω από τον ουρανό ανάμεσα στους ανθρώπους, διαμέσου τού οποίου πρέπει να σωθούμε» (Πράξεις 4:12).

Πως θα αισθανόσουν ως πατέρας, αν το πολυαγαπημένο παιδί σου αντί να έρθει σε σένα να σου ζητήσει κάτι, πήγαινε στο γείτονα να του ζητήσει να μεσολαβήσει σε σένα;

9. Αγαμία Επισκόπων

8ος Αιώνας
Η αναγκαστική αγαμία είναι τελείως ενάντια στην Αγία γραφή που ορίζει: «O επίσκοπος, λοιπόν, πρέπει να είναι άμεμπτος, άνδρας μιας γυναίκας… κυβερνώντας καλά το δικό του σπίτι, έχοντας τα παιδιά του σε υποταγή με κάθε σεμνότητα» (Α’ Τιμοθέου 3:2-4).
Εδώ βλέπουμε ότι η Γραφή όχι μόνο επιτρέπει το γάμο και την οικογένεια για επισκόπους, αλλά σχεδόν τον επιβάλει. Ίσως αν δεν υπήρχε η αναγκαστική αγαμία, να υπήρχαν πολύ λιγότερα σκάνδαλα στις εκκλησίες! Οπότε η παράδοση αυτή αντιτίθεται τελείως στα λόγια της Γραφής.

10. Το μαύρο χρώμα για τους ιερείς

7-8ος αιώνας περίπου.
Στην Παλαιά Διαθήκη οι ιερείς φορούσαν άσπρα. Στην Καινή δεν υπάρχει εξειδικευμένη ιερωσύνη. Γιατί λοιπόν μαύρο; Αρέσει στον Θεό το μαύρο; Αν θες την απάντηση, κοίτα τη φύση γύρω σου, την φύση που έπλασε ο Θεός με τα χρώματα που Αυτός διάλεξε. Γαλάζιος ουρανός, γαλάζια θάλασσα, καταπράσινα λιβάδια, άσπρα σύννεφα, πολύχρωμα λουλούδια. Ελάχιστα πράγματα στη φύση είναι μαύρα. Πως λοιπόν άνθρωποι διαλέγουν το μαύρο νομίζοντας ότι έτσι ευχαριστούν τον Θεό; Δεν βλέπουν τι ο ϊδιος έχει προτιμήσει; Το μαύρο, μας λένε, είναι χρώμα μετάνοιας και πένθους. Μα γιατί πένθος όταν το έργο του κληρικού είναι να κηρύξει το ευαγγέλιο; Ευαγγέλιο σημαίνει «καλά νέα». Τα καλά νέα είναι ότι όποιος πιστεύει στον Χριστό οι αμαρτίες του συγχωρούνται, γίνεται παιδί του Θεού, και έχει την υπόσχεση της αιώνιας ζωής. Πένθος ή απίστευτη χαρά;

11. Λατρεία του σταυρού, εικόνων, λειψάνων

Έβδομη Οικουμενική Σύνοδος 787 μ.Χ.
Εικόνες και λείψανα λατρεύονταν ήδη από τον 4ο αιώνα μ.Χ. Μετά στην πρώτη φάση της Εικονομαχίας όμως η Αυτοκράτειρα Ειρήνη η Αθηναία, μία ψεύδορκος η οποία τύφλωσε τον γιό της για να μείνει μόνη στο θρόνο (ω τι μητέρα!), και έκανε και αρκετά άλλα εγκλήματα και κατά κάποιους θεωρείται αγία! Συγκάλεσε τη σύνοδο που επιβεβαίωσε τη λατρεία των εικόνων με το κύρος μίας συνόδου.

Τι λέει η Αγία Γραφή; Η 2η από τις Δέκα Εντολές αναφέρει ρητά: «NA MH κάνεις για τον εαυτό σου είδωλο μήτε ομοίωμα κάποιου, από όσα είναι στον ουρανό επάνω ή όσα είναι στη γη κάτω ή όσα είναι στα νερά κάτω από τη γη· να μη τα προσκυνήσεις μήτε να τα λατρεύσεις» (Έξοδος 20:4-5).

Η 2η Εντολή τοποθετεί οποιοδήποτε ομοίωμα στο οποίο προσφέρεται προσκύνηση ή λατρεία στο ίδιο επίπεδο με το είδωλο!

12. Αγιασμός

Γύρω στο 870 μ.Χ. από τον Πατριάρχη Φώτιο
Δεν υπάρχει στην Αγία Γραφή αγιασμός μέσω νερού. Αντίθετα: «Ο Θεός σάς έκλεξε εξαρχής προς σωτηρίαν διαμέσου του αγιασμού του Πνεύματος, και της πίστης της αλήθειας» (Β’ Θεσσαλονικείς 2:13). Εδώ βλέπουμε ότι ο αγιασμός έρχεται όταν ο Χριστιανός, οδηγούμενος από το Άγιο Πνεύμα, ακολουθεί με πίστη την αλήθεια.

13. Ανακήρυξη αγίων μετά θάνατον από την εκκλησία
10ος αιώνας.
Στην Αγία Γραφή άγιος είναι αυτός που πιστεύει και ακολουθεί τον Χριστό και ο τίτλος αναφέρεται σχεδόν πάντα σε πιστούς που ήταν ακόμη εν ζωή. Το ποιος είναι ή δεν είναι άγιος το καθορίζει ο Θεός. Σήμερα, το προνόμιο αυτό φαίνεται πως το έχει αναλάβει η εκκλησία και άγιος ανακηρύσσεται κάποιος μόνο μετά θάνατον.

14. «Νηστεία» της Σαρακοστής

Γύρω στο 1.000 μ.Χ.
Το «νηστεία» το έβαλα σε εισαγωγικά γιατί όπως εξηγούμε σε άλλο άρθρο, νηστεία σημαίνει πλήρης αποχή από το φαγητό. Η μερική αποχή δεν είναι κακό ούτε είναι ενάντια στην Αγία Γραφή. Αλλά δεν είναι νηστεία. Τα θαλασσινά δεν έχουν θέση ούτε στη Σαρακοστή ούτε οποιαδήποτε άλλη μέρα αφού ο Θεός τα απαγόρεψε ρητά.

15. Η Θεία Κοινωνία ή Μετάληψη (Μεταλαβιά) ως Θυσία

Μεσαίωνας. Στην Ορθόδοξη και Καθολική εκκλησία η Κοινωνία θεωρείται ως θυσία, και κυρίως στους Καθολικούς ως επανάληψη της θυσίας τους Χριστού. Μάλιστα, θεωρείται ότι το ψωμί και το κρασί γίνονται κυριολεκτικά σάρκα και αίμα του Χριστού!
Αντίθετα, στην Αγία Γραφή διαβάζουμε: «Ο Χριστός, ο οποίος μία φορά για πάντα προσφέρθηκε για να σηκώσει τις αμαρτίες πολλών» (Εβραίους 9:27). Ο Χριστός προσφέρθηκε μία φορά για τις αμαρτίες των ανθρώπων. Αυτή η μία θυσία αρκεί για να συγχωρήσει όλες τις αμαρτίες των ανθρώπων. Δεν είναι σχεδόν βλάσφημο να λένε οι άνθρωποι ότι ξαναθυσιάζεται ξανά κάθε ημέρα που γίνεται μετάληψη;

Η κοινωνία δεν είναι θυσία αλλά ανάμνηση της θυσίας του Χριστού για τις αμαρτίες μας.

16. Εξομολόγηση στους ιερείς

13ος αιώνας.
Στο σχετικό άρθρο εξηγούμε ότι στην Αγία Γραφή δεν υπάρχει εξομολόγηση σε ιερέα. Η εξομολόγηση γίνεται στον Θεό, και αν πρέπει, σε συνάνθρωπο που βλάψαμε.

17. Μεσιτεία των αγίων

Μεσαίωνας
Η Αγία Γραφή λέει: «Eπειδή, ένας Θεός υπάρχει, ένας είναι και ο μεσίτης ανάμεσα σε Θεό και ανθρώπους, ο άνθρωπος Iησούς Xριστός» (Α’ Τιμοθέου 2:5). Σύμφωνα με τη Γραφή λοιπόν υπάρχει ένας Μεσίτης, ο Χριστός. Αν έχεις τον Χριστό με το μέρος σου, άλλος δεν χρειάζεται. Αν δεν έχεις τον Χριστό, άλλος δεν σε σώζει!

18. Η Παράδοση Ίση με την Γραφή

15ος Αιώνας.
Η Αγία Γραφή είναι ο μόνος κανόνας πίστης. Στην τελευταία σελίδα της Γραφής λέει: «Aν κάποιος προσθέσει σ’ αυτά, ο Θεός θα προσθέσει σ’ αυτόν τις πληγές, που είναι γραμμένες σ’ αυτό το βιβλίο. Kαι αν κάποιος αφαιρέσει από τα λόγια τού βιβλίου τής προφητείας αυτής, ο Θεός θα αφαιρέσει το μέρος του από το βιβλίο τής ζωής, και από την άγια πόλη, και από τους γραμμένους στο βιβλίο αυτό» (Αποκάλυψη 22:18-19). Στην Αγία Γραφή δεν πρέπει ούτε να αφαιρέσουμε, ούτε να προσθέσουμε.

19. Αναμάρτητη Μαρία

Μεσαίωνας
Η Ορθόδοξη και η Καθολική εκκλησία πιστεύουν ότι η Μαρία δεν έκανε ποτέ αμαρτία. Η Αγία Γραφή όμως λέει κάτι άλλο: «Όλοι αμάρτησαν, και στερούνται τη δόξα τού Θεού» (Ρωμαίους 3:23).

Και: «Όπως είναι γραμμένο, ότι: Δεν υπάρχει δίκαιος ούτε ένας» (Ρωμαίους 3:10). Ως απόγονος του Αδάμ και της Εύας, η Μαρία είχε και αυτή τη ρίζα της αμαρτίας. Γι’ αυτό και πέθανε. Ο θάνατος είναι το αποτέλεσμα της αμαρτίας. Αν ήταν αναμάρτητη, δεν θα είχε πεθάνει.

20. Τα Απόκρυφα ή Δευτεροκανονικά Βιβλία

16ος αιώνας.
Τα Απόκρυφα ή Δευτεροκανονικά βιβλία είναι μία συλλογή από συγγράμματα από τους δύο τελευταίους αιώνες π.Χ. που προστέθηκαν στην Αγία Γραφή περίπου τον 15ο αιώνα. Σε μεγάλο βαθμό είναι ψευδεπίγραφα, δηλαδή αναφέρουν ως συγγραφέα ένα άτομο, ενώ στην πραγματικότητα γράφτηκαν αιώνες μετά το θάνατο του φερόμενου ως συγγραφέα.
Μάλιστα. Ψευδεπίγραφα βιβλία στην Αγία Γραφή! Πως γίνεται; Ο Θεός δεν αποδέχεται το ψέμα!