Πάσχα
Το Πάσχα είναι ίσως η μεγαλύτερη γιορτή της Χριστιανοσύνης. Τα σχολεία κλείνουν, οι ενήλικες έχουν άδεια από την εργασία τους, ο χειμώνας έχει περάσει, ο ήλιος συνήθως έχει αρχίσει να λάμπει. Σε αυτή την χαρμόσυνη περίοδο του χρόνου θυμόμαστε τα πάθη του Χριστού και γιορτάζουμε την ανάσταση. Οι ημερομηνίες του Πάσχα έχουν ως εξής:
Πάσχα 2018: Κυριακή 8 Απριλίου
Πάσχα 2019: Κυριακή 28 Απριλίου
Φέτος Πάσχα 2020: Κυριακή 19 Απριλίου
Πάσχα 2021: Κυριακή 2 Μαϊου
Πάσχα 2022: Κυριακή 24 Απριλίου
Προέλευση
Το Πάσχα προέρχεται από την Παλαιά Διαθήκη, Ήταν γιορτή απελευθέρωσης του λαού Ισραήλ από τη δουλεία της Αιγύπτου. Πριν φύγουν ο Θεός τους κάλεσε να θυσιάσουν ένα αρνάκι και να βάλουν λίγο από το αίμα στους παραστάτες και στην κορυφή της πόρτας. Το αρνάκι έπρεπε να είναι άμωμο, δηλαδή χωρίς κανένα ελάττωμα, και συμβόλιζε τον Χριστό που θα πέθαινε αιώνες αργότερα για τις αμαρτίες των ανθρώπων. Με τη θυσία Του αυτή ο Χριστός μας ελευθερώνει από τη δουλεία της αμαρτίας
Το Πάσχα το γιόρταζαν τον μήνα Νισάν (καμία σχέση με το γιαπωνέζικο αυτοκίνητο Νισσάν) που ήταν ο πρώτος μήνας του σεληνιακού έτους των ισραηλιτών και συμπίπτει με το δικό μας Μάρτιο/Απρίλιο.
Το αρνάκι το έσφαζαν στις 14 του Νισάν το απόγευμα, και το έτρωγαν, μαζί με πικρά χόρτα και άζυμο ψωμί, το βράδυ της ίδιας ημέρας που σύμφωνα με την Αγία Γραφή όμως ήταν ήδη η 15η του Νισάν (σύμφωνα με την Αγία Γραφή, η καινούρια ημέρα αρχίζει με τη δύση του ηλίου, όχι τα μεσάνυχτα). Αυτό ήταν το πασχαλινό γεύμα.
Η 15η του Νισάν ήταν αργία, και ονομαζόταν «Σάββατο» (Σάββατο σημαίνει «ανάπαυση») οποιαδήποτε ημέρα της εβδομάδας και αν έπεφτε. Στις 15 άρχιζε επίσης η Γιορτή των Αζύμων όπου για 7 ημέρες δεν έτρωγαν οτιδήποτε άζυμο.
Στις 16 του Νισάν ήταν η Ημέρα της Απαρχής, έφερναν τα πρώτα στάχυα από τα δημητριακά, τα πρωτογεννήματα ή την απαρχή όπως την έλεγαν. Αυτή η πράξη ήταν μία αναγνώριση ότι ο Θεός είναι Αυτός που προμηθεύει για τις ανάγκες. Ήταν ένδειξη πίστης ότι όπως είχαν ωριμάσει τα πρωτογεννήματα, έτσι θα ωρίμαζε εν καιρώ και ο υπόλοιπος καρπός.
Καινή Διαθήκη
Στην Καινή διαθήκη το Πάσχα εκπληρώθηκε με τον θάνατο και την ανάσταση του Χριστού. Ο Χριστός πέθανε Παρασκευή απόγευμα, στις 14 του Νισάν, όταν δηλαδή θυσίαζαν το αρνάκι. Ο απόστολος Ιωάννης έγραψε ότι ο Χριστός είναι ο πραγματικός Αμνός: «Κατά την επόμενη ημέρα, ο Ιωάννης βλέπει τον Ιησού να έρχεται προς αυτόν, και λέει: Nα, ο Αμνός τού Θεού, ο οποίος σηκώνει την αμαρτία τού κόσμου» (Ιωάννη 1:29).
Η επόμενη ημέρα, 15 του Νισάν, ήταν η εβδομαδιαία αργία, το Σάββατο. Οπότε εκείνο το Σάββατο ήταν διπλά Σάββατο – και «Σάββατο» του Πάσχα, δηλαδή αργία, και εβδομαδιαίο Σάββατο. Το Σάββατο εκείνο ο Χριστός αναπαύθηκε στον τάφο. Δεν πήγε στην κόλαση όπως εξωφρενικά υποστηρίζουν κάποιοι.
Την Κυριακή στις 16 του Νισάν, την ημέρα που πρόσφεραν το πρωτογεννήματα, ο Χριστός αναστήθηκε εκ νεκρών. Η ανάσταση του Χριστού είναι ένας είδος πρωτογεννήματος, γιατί η ανάσταση του Χριστού είναι που εγγυάται την ανάσταση όλων των πιστών:
«Αλλά, τώρα, ο Χριστός αναστήθηκε από τους νεκρούς· έγινε η απαρχή αυτών που έχουν κοιμηθεί. Επειδή, όπως διαμέσου ανθρώπου ήρθε ο θάνατος, έτσι και διαμέσου ανθρώπου η ανάσταση των νεκρών. Επειδή, όπως όλοι πεθαίνουν λόγω εξαιτίας του Αδάμ, έτσι και όλοι θα ζωοποιηθούν εξαιτίας του Χριστού» (Α’ Κορινθίους 15:20-22).
Οπότε έχουμε έναν πανέμορφο παραλληλισμό:
Νισάν 14 Νισάν 15 Νισάν 16
Παλαιά Διαθήκη Θυσία αρνιού Αργία Απαρχή
Καινή Διαθήκη Θυσία Χριστού Σάββατο Ανάσταση Χριστού
Ποια ημερομηνία;
Στην Παλαιά Διαθήκη το Πάσχα και η Απαρχή γιορτάζονταν στις 14-16 του Νισάν. Αυτό σημαίνει ότι μπορούσαν να πέσουν οποιαδήποτε ημέρα της εβδομάδας. Το 2ο αιώνα μ.Χ. οι Χριστιανοί αποφάσισαν να γιορτάζουν το θάνατο και την ανάσταση όχι στις 14-16 του Νισάν, αλλά Παρασκευή-Σάββατο-Κυριακή, για να κρατήσουν την σειρά των γεγονότων όπως εξελίχθηκαν στη ζωή του Χριστού.
Γιατί όμως οι Καθολικοί και οι Ορθόδοξοι γιορτάζουν διαφορετικές ημερομηνίες; Στην Καθολική εκκλησία και γενικά στις δυτικές Χριστιανικές χώρες, το Πάσχα γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή, μετά την πρώτη πανσέληνο, μετά την ανοιξιάτικη ισημερία που έχει τοποθετηθεί στις 21 Μαρτίου.
Αν για παράδειγμα, η πρώτη πανσέληνος μετά την ισημερία πέφτει στις 24 Μαρτίου, η επόμενη Κυριακή θα είναι το Πάσχα. Το νωρίτερο που μπορεί να πέσει το Πάσχα είναι 22 Μαρτίου και το αργότερο 25 Απριλίου.
Δύο ημερολόγια
Στην Ορθόδοξη εκκλησία ακολουθείται η ίδια μέθοδος μέτρησης, με τη διαφορά ότι ενώ στην Καθολική εκκλησία αυτό γίνεται με βάση το σύγχρονο Γρηγοριανό Ημερολόγιο, στην Ορθόδοξη γίνεται με βάση το παλιό Ιουλιανό Ημερολόγιο.
Υπάρχουν και Χριστιανοί που πιστεύουν ότι από τη στιγμή που το πασχαλινό αρνί της Παλαιάς Διαθήκης συμβόλιζε τον Χριστό, και αφού ο Χριστός ήδη πέθανε και εκπλήρωσε τον συμβολισμό του Πάσχα, δεν υπάρχει πλέον ανάγκη να γιορτάζεται το Πάσχα, και σίγουρα δεν υπάρχει ανάγκη να σφάζουμε αρνιά.
Πράγματι, σύμφωνα με τα λόγια του αποστόλου Παύλου, η πραγματική ανάμνηση της θυσία του Χριστού στον σταυρό είναι η Θεία Κοινωνία: «Επειδή, εγώ παρέλαβα από τον Κύριο εκείνο το οποίο και παρέδωσα σε σας, ότι ο Κύριος Ιησούς κατά τη νύχτα που παραδινόταν, έλαβε άρτον, και αφού ευχαρίστησε έκοψε και είπε: Λάβετε, φάγετε· τούτο είναι το σώμα μου που κόβεται για χάρη σας· αυτό να κάνετε στη δική μου ανάμνηση. Παρόμοια και το ποτήρι, αφού δείπνησε, λέγοντας: Τούτο το ποτήρι είναι η καινή διαθήκη, με βάση το αίμα μου· τούτο να κάνετε, όσες φορές πίνετε, στη δική μου ανάμνηση. Επειδή, όσες φορές αν τρώτε τον άρτον τούτον, και πίνετε το ποτήρι τούτο, τον θάνατο του Κυρίου εξαγγέλλετε, μέχρι την έλευσή του» (Α’ Κορινθίους 11:23-26).
Οπότε πρέπει να γιορτάζουμε και αν ναι πότε;
Εδώ ισχύει νομίζω το λεγόμενου του Παύλου, «κάθε ένας ας είναι πληροφορημένος στο δικό του νου» (Ρωμαίους 8:5). Στη σημερινή του μορφή το Πάσχα γιορτάζεται με βάση αποφάσεις της εκκλησίας, όχι του Θεού. Οπότε είτε γιορτάζεται την ημέρα που γιορτάζουν οι δυτικοί, είτε γιορτάζεται την ημέρα που το γιορτάζουν οι Ορθόδοξοι, δεν έχει μεγάλη σημασία.
Και αν πάλι κάποιοι επιλέγουν να μην γιορτάζουν Πάσχα, και αυτό δικαίωμά τους από τη στιγμή που στη σημερινή του μορφή το Πάσχα είναι εκκλησιαστική γιορτή, όχι του Θεού.
Καλά και όχι τόσο καλά έθιμα
Για αυτούς που θέλουν να γιορτάσουν το Πάσχα ας βεβαιωθούν ότι δεν ακολουθούν πρακτικές που είναι ενάντια στην Αγία Γραφή.
Σε άλλο άρθρο, μιλάμε για τη νηστεία της Σαρακοστής. Η αποχή από το κρέας είναι καλή, αλλά τα θαλασσινά είναι απαγορευμένα από τον ίδιο τον Θεό. Η μερική νηστεία είναι ωφέλιμη για την υγεία, αλλά από μόνη της δεν έχει πνευματικό όφελος αν δεν συνοδεύεται από προσευχή και μία ζωή σε αρμονία με το θέλημα του Θεού. Επίσης να συμμετέχουμε στη Θεία Κοινωνία είναι καλό.
Η μεταφορά του επιτάφιου γίνεται σε ανάμνηση του θανάτου του Χριστού. Το έντονο πένθος όμως και ο θρήνος δεν δικαιολογούνται. Ο Χριστός είναι ζωντανός! Θα έκλαιγες και θα πενθούσες για κάποιο αγαπητό πρόσωπο αν γνώριζες ότι ζει και βασιλεύει; Ο Χριστός όχι μόνο είναι ζωντανός αλλά είναι και Άρχων του Σύμπαντος; Ποιος λοιπόν ο λόγος για θρήνο;
Επίσης, οποιαδήποτε τιμή σε εικόνα του Χριστού που τοποθετείται στον επιτάφιο ή οπουδήποτε αλλού απαγορεύεται ρητά από την 2η εντολή την οποία, ας μην ξεχνάμε, την έδωσε ο ίδιος ο Χριστός. Για να την έδωσε Αυτός, ξέρει λοιπόν τι θέλει και τι δεν θέλει. Ας Τον τιμούμε με τον τρόπο που θέλει Αυτός, όχι όπως μας έμαθαν οι άνθρωποι. Στις εικόνες οποιουδήποτε δεν αρμόζει ούτε λατρεία ούτε προσκύνηση.
Το Πασχαλινό Αρνί
Τι γίνεται με το πασχαλινό αρνί; Αν κάποιος θέλει να φάει αρνί ας φάει. Δεν υπάρχει τίποτε κακό σε αυτό.
Ταυτόχρονα όμως, πρέπει να έχουμε επίγνωση του τι κάνουμε. Στην Παλαιά Διαθήκη, όπως είπαμε, έσφαζαν αρνί το οποίο συμβόλιζε τον Χριστό. Το αρνί το έτρωγαν ψημένο. Αρνιά και άλλα ζώα έσφαζαν επίσης σε καθημερινή βάση στο ναό. Και αυτά συμβόλιζαν τον Χριστό ο οποίος πέθανε για τις αμαρτίες μας.
Δύο πράγματα. Πρώτον, από τη στιγμή που πέθανε ο Χριστός, έπαυσαν και οι θυσίες ζώων αφού το σύμβολο συνάντησε την πραγματικότητα: «Και ο Ιησούς, κράζοντας πάλι με δυνατή φωνή, άφησε το πνεύμα. Και ξάφνου, το καταπέτασμα του ναού σχίστηκε στα δύο, από επάνω μέχρι κάτω» (Ματθαίο 27:50-51).
Το καταπέτασμα που σκίστηκε δείχνει ότι οι θυσίες και τελετουργίες στο ναό έπαυσαν στα μάτια του Θεού. Ποιος ο λόγος λοιπόν, σχεδόν 2.000 χρόνια αργότερα, να σφάζουμε αρνί το Πάσχα εις ανάμνησιν του Χριστού;
Δεύτερο, αν λόγου χάριν αποδεχθούμε ότι το πασχαλινό αρνί συμβολίζει τον Χριστό, δεν είναι απρέπεια να γίνεται σουβλιστό;
Αν κάποιος θέλει να φάει αρνί ας φάει, αλλά ούτε κατά διάνοια να μην σκεφτούμε ότι το αρνί του Πάσχα είναι σύμβολο του Χριστού. Είναι ένα αρνί στη σούβλα και να μην του δώσουμε συμβολισμούς και σημασία που αντί να τιμούν τον Χριστό, Τον προσβάλουν.
Καλή Ανάσταση! Χριστός Ανέστη!
Ο Θεός να σε ευλογεί!
Πες μας τη γνώμη σου για αυτό το άρθρο.
Επιστροφή στην αρχική σελίδα.